Ziekmelden?

Dit artikel is eerder uitgebracht als aflevering 1 van de Ziek en Beter podcast. Liever luisteren?

In de praktijk valt het mij op hoe weinig informatie er beschikbaar is om jou als medewerker mee te nemen in hoe het werkt als je juist níét meer kunt werken door een slechtere gezondheid of ziekte. Terwijl het aantal trainingen, webinars, blogs en boeken om leidinggevenden te ondersteunen bij ziekteverzuim niet te tellen is!

Tijdens dat jouw leidinggevende de middelen van een champions league voetbalclub tot zijn of haar beschikking heeft, sta jij bij FC Local boys & girls met 3-0 achter. Terwijl het om jouw gezondheid, tijd en inkomen gaat!

Omdat ik geloof dat begrip van het ziekteproces jou helpt om beter te worden, én dat kennis je sterker maakt, ben ik de Ziek en Beter Podcast gestart en deel ik informatie met jou als zieke medewerker.

Zo kun jij vanaf nu slimmer en makkelijker samenwerken aan je herstel. Want veruit in de meeste gevallen hebben jij en je werkgever hetzelfde einddoel voor ogen; namelijk dat jij in goede gezondheid en met plezier weer aan het werk kan. En daar wordt iedereen beter van!

Als je je ziekmeldt kan er veel op je afkomen. In dit artikel neem ik je mee in hoe je met deze eerste fase tijdens je ziekteverzuimperiode om kunt gaan.

Beeld je eens in: Je voelt je verrot. Je besluit om je ziek te melden. Met lood in je schoenen bel je je leidinggevende. Zij of hij stelt je allerlei vragen waarvan je denkt moet dit nou!? Pfffff Je wilt terug je bed in, je hangt op. Je collega’s appen je ondertussen ‘van harte beterschap’. Lief bedoeld natuurlijk maar je voelt de druk en verlangt naar rust in je kop. Ohnee….Je moet eigenlijk nog wat boodschappen in huis halen, langs de apotheek voor medicatie en je weet dat de arbodienst ieder moment kan bellen. En je ziet nu al op tegen de stapels werk die blijven liggen als je er niet bent…. AAAAAARRRGGHH….Kortom VEEL!

Voor ik in ga op de 6 vragen die gesteld mogen worden tijdens een ziekmelding wil ik je eerst kort iets algemeens meegeven over ziekteverzuim en ziekmelden.

Wanneer je je ziekmeldt als werknemer in Nederland, treedt de Wet verbetering Poortwachter in werking. Deze wet wordt uitgevoerd door jouw werkgever of via het UWV en duurt maximaal 2 jaar. Tijdens deze periode krijg je minimaal 70% van je salaris doorbetaald, ook al kun je niet werken. Je bent goed beschermd als zieke medewerker maar het is niet vrijblijvend. Je hebt rechten én plichten en dat geldt ook voor jouw werkgever. In deze aflevering neem ik bewust niet de hele wet met je door, dus voor nu is het gewoon goed om te weten dat ie er is.

Als je je ziek meldt hoef je niet te vertellen welke ziekte of klachten je hebt. Je werkgever mag geen medische informatie noteren of bewaren, ook niet als je die zelf geeft.

Medische informatie is eigenlijk alles over je gezondheid; van zere teen, psychische klachten, verkoudheid, tot ernstige ziekte, maar ook of je naar de huisarts, fysio of psycholoog gaat.

Wel kun je uit jezelf aangeven welke onderdelen van je werk je niet kunt doen als gevolg van de ziekte of klachten, en vooral welke je nog wel kunt doen. Want het hebben van bepaalde klachten, betekent nog niet dat je je werk niet kunt uitoefenen.

Er is dan ook een onderscheid te maken in ‘ziek’ en je werk niet kunnen doen. Dit laatste heet dan arbeidsongeschikt. Dit is een belangrijk begrip!

Een voorbeeld hiervan is iemand met diabetes type 1, deze persoon heeft een ziekte, maar is niet perse arbeidsongeschikt. Met de juiste leefstijl en ondersteunende medicatie kan hij of zij namelijk prima werken. Pas op het moment dat hij of zij het werk niet meer kan doen, komt er een ziekmelding aan te pas, en is deze persoon arbeidsongeschikt.

En stel dat je als Monteur je been breekt, waardoor je niet inzetbaar bent voor onderhoud en klussen op locatie, dan kun je mogelijk wel je collega’s ontlasten met de administratieve afhandeling van het onderhoud, de planning en/of het tellen van onderdelen in het magazijn.

Op basis van wat je mankeert in combinatie met wat jouw werk van je vraagt, maak je dus zelf een inschatting in hoeverre je ziek dan wel arbeidsongeschikt bent.

Wat heel veel medewerkers niet weten is, dat als jij mogelijkheden ziet om ondanks je verminderde gezondheid, toch wat werk te kunnen doen, je werkgever verplícht is om je werk hierop aan te passen en je ook verplicht is dit aangepaste werk aan te bieden. Denk dus altijd in mogelijkheden en vraag jouw manager om hetzelfde te doen.

En denk hierbij ook aan het tijdelijk aanpassen van je werktijden, het verlichten van taken, het verminderen van verantwoordelijkheden, of een lager werktempo dan anders. Allemaal ter ondersteuning van jouw herstel totdat je weer volledig en optimaal inzetbaar bent.
Wist je trouwen dat je altijd vrij toegang hebt tot de arbodienst waar jouw werkgever bij aangesloten is? Weet dus dat wanneer je er niet uit met je leidinggevende of als je twijfelt wat wijsheid is, je contact op mag nemen met jouw arbodienst en de bedrijfsarts of casemanager om advies kunt vragen. Dit kan jouw werkgever ook doen.

Wat ook goed is om te weten, dat als je je ziekgemeld hebt en een oproep krijgt voor de bedrijfsarts je dan verplicht bent om hier gehoor aan te geven. Doe je dit niet dan kan dit gevolgen hebben voor het uitbetalen van je salaris. Werk dus altijd goed mee aan het contact met de arbodienst.

Binnen de meeste bedrijven begeleidt jouw leidinggevende het ziekteverzuim. In sommige gevallen is dit de afdeling personeelszaken of HR, en soms is dit vanaf dag 1 al uitbesteed aan een externe HR dienst of arbodienstverlener. Ik ga er in deze aflevering vanuit dat jouw leidinggevende jouw aanspreekpunt is en dat je je dus bij haar of hem ziekmeldt.

Je leidinggevende mag in principe alles aan je vragen, je hoeft alleen niet op alles een antwoord te geven. Om jouw privacy als zieke medewerker te beschermen heeft de autoriteit persoonsgegevens Beleidsregels opgesteld over de vragen die gesteld mogen worden bij een ziekmelding.

Mijn ervaring is dat leidinggevende een ziekmeldingsgesprek soms best lastig vinden omdat ze enerzijds oprecht geïnteresseerd zijn in hoe het met je gaat, maar ook jouw privacy willen respecteren. Zo’n gesprek kan dus wat gekunsteld overkomen.
Bedenk maar zo; Je leidinggevende is ook maar een mens.

Deel met hem of haar wat jij wilt en wat ok voelt voor jou en waarvan jij denkt dat relevant is. Hoeveel dit is hangt af van jullie onderlinge relatie en van jou als persoon. Je leidinggevende is geen arts, dus zou geen adviezen moeten geven over jouw gezondheid, ook al zijn deze goed bedoeld.

En ja, ze kunnen ook laten doorschemeren dat ze balen dat je er niet bent, de één doet dit misschien wat lomper dan de ander. En hoewel dit dan niet zo lekker valt bij jou, geeft het in mijn ogen in elk geval aan hoe belangrijk jij bent voor het bedrijf en dat je gemist wordt.

Want stel je eens voor…..Hoe zou een tegenovergestelde reactie voelen? Dat als jij je ziekmeldt je hoort dat je leidinggevende een slaak van verzuchting geeft en zegt ‘nou ik ben blij dat ik jou de komende tijd niet zie! Doei doei….’

Zie je het voor je? Dan toch liever maar die vragen hè?

Ik neem nu eerst de 6 vragen bij ziekmelding als te bespreken onderwerp met je door, en daarna geef ik per onderdeel een stukje uitleg waarom deze informatie belangrijk is bij je ziekmelding.

En dan nu wat uitgebreider per onderwerp, komt ie:

1. de verwachte duur van je afwezigheid; wanneer je denkt weer (geheel of gedeeltelijk) aan het werk te kunnen zijn, bijvoorbeeld vanuit huis;

Hiermee geef je je leidinggevende de mogelijkheid om de impact van jouw afwezigheid in te schatten. Dit geeft haar of hem de mogelijkheid om zaken te regelen als werkplekaanpassingen, tijdelijk aanpassen van je takenpakket, maar ook of het nodig is om op zoek te gaan naar iemand die tijdelijk jouw werk gaat doen omdat je mogelijk langere tijd afwezig bent.

Je maakt dus een inschatting hoe lang je denkt dat je ziekteperiode duurt. Jij kent je lijf het beste. Dus als je eerder griep hebt gehad en het duurde toen 6 dagen, geef dit dan aan bij je leidinggevende. Bijstellen kan altijd nog!

In de praktijk verloopt een herstelperiode zelden in 1 keer van 0 naar 100 en ben je in staat om stapje voor stapje wat taken op te pakken totdat je 100% hersteld bent.

Stel dus aan je leidinggevende taken voor waar jij energie van krijgt, die binnen je mogelijkheden liggen en die je herstel niet in de weg staan. Als je herstellende bent van een operatie aan je rug, is tillen en draaien waarschijnlijk geen goed idee, maar te lang zitten ook niet. En als callcenter medewerker met keelontsteking kun je de telefoon maar beter even vermijden, maar zou je via mail prima contact kunnen hebben met klanten.

Bij dit onderdeel geldt: maak zelf een inschatting in wat je kan, doe voorstellen aan je manager en als je er niet uit komt dan is de bedrijfsarts de aangewezen arts die een medisch oordeel geeft qua werkmogelijkheden.

2. wat er op de werkplek geregeld moet worden aan overdracht en afspraken;

Stel dat je op de dag van je ziekmelding een presentatie zou geven aan een klant, dan is het belangrijk dat deze overgedragen wordt aan een collega of verzet wordt naar een ander moment. Als je zelf in staat bent om je klant op de hoogte te stellen dat de afspraak niet doorgaat, doe het dan vooral zelf. Hou deze boodschap kort en bondig. Je hoeft niet uit te wijden over je ziekte. Lukt je dit niet, vraag dan je leidinggevende dit op te pakken.

Ook bij lopende projecten is het van belang dat het werk zo veel mogelijk door kan gaan als jij er niet bent. Schat in of er belangrijke deadlines zijn. Lukt het inschatten niet direct omdat je je te beroerd voelt. Benoem het project en kom er, als je je wat beter voelt, op terug bij je leidinggevende.

3. je verblijfadres en bereikbaarheidsgegevens;

Dit lijkt een no brainer, maar stel dat je ziek wordt op je vakantieadres, of opgenomen bent in het ziekenhuis dan is dit belangrijke informatie. De arbodienst en je werkgever moeten je namelijk kunnen bereiken, bijvoorbeeld voor de oproep voor een spreekuur bij de bedrijfsarts of controle aan huis. Beetje lullig als jij aan de andere kant van het land ziek op bed ligt en je krijgt een briefje ‘u was niet thuis’ waardoor er een verkeerd beeld ontstaat bij je werkgever. Zelf ben ik overigens geen fan van controles, maar dat is materiaal voor een andere keer.

4. of je arbeidsongeschiktheid veroorzaakt is door een ongeval, bijvoorbeeld een bedrijfsongeval, een verkeersongeval of geweldsdelict.

Er gelden nogal wat wetten en regels die beogen om de veiligheid op je werkplek goed voor mekaar te hebben en te voorkomen dat er tijdens het werk ongelukken gebeuren. Als er toch een bedrijfsongeval plaatsvindt, dan is de werkgever in veel gevallen aansprakelijk en hoort er onderzoek plaats te vinden. Dit is zowel voor jouzelf van belang als voor de werkgever, bijvoorbeeld als je ziektekosten maakt, en/of er kans is op blijvend letsel, of wanneer er sprake is van een beroepsziekte (denk aan de gevolgen van het onveilig werken met asbest of luchtwegklachten en hersenletsel bij schilders).

Bij een verkeersongeval of geweldsdelict is het mogelijk dat een deel van de kosten die je werkgever maakt tijdens jouw afwezigheid door ziekte verhaald kunnen worden bij degene die het ongeval of delict veroorzaakt heeft. Dit heet dan regres voeren, je werkgever vraagt dan jouw verzekeringsgegevens op. Veelal hoef je zelf verder niet veel te doen behalve toestemming te geven aan jouw verzekeraar.

5. of je onder een vangnetregeling van het UWV valt

Als je voor een werkgever werkt en tegelijkertijd een uitkering ontvangt via het UWV bijvoorbeeld doordat je een structurele beperking hebt, een WIA uitkering of een WAJONG uitkering krijgt, dan val je onder de zogenaamde vangnetregeling. In dit soort gevallen krijgt jouw werkgever de ziektekosten (mogelijk) vergoed door het UWV. Dit geldt ook bij ziekte als gevolg van orgaandonatie, zwangerschap of bevalling. Vanwege privacy hoef je niet te zeggen wélke vangnetregeling het is. Je kunt op de website van het UWV vrij toegankelijk informatie vinden over de vangnetregeling mocht je hier meer over willen weten.

6. vervolgafspraken en contactmomenten.

In de praktijk kom ik vaak tegen dat leidinggevenden iedere dag contact willen hebben ongeacht het ziektebeeld. Je kunt je afvragen of dit zinvol is. Persoonlijk ben ik van mening dat dagelijks contact niet perse bijdraagt aan herstel, en dat herstel zou in alle gevallen voorop moeten staan.

Je kunt je voorstellen dat bij acute migraine je op een ander moment contact opneemt dan wanneer je opgenomen moet worden in het ziekenhuis voor een operatie. Ook hier geldt dus weer dat het maatwerk is. In alle redelijkheid kun je prima overleggen met je leidinggevende wanneer je gebeld wilt worden en hoe vaak.

Stel je welwillend op, en geef aan waarom dit je wensen zijn en wat jou helpt in je herstel. Je kunt bijvoorbeeld afspreken met je leidinggevende dat jíj degene bent die belt. Zo hou je de regie over jouw ziekteverzuim en ben je niet overgeleverd aan de agenda van een ander. Enig idee van grip en controle in de benarde situatie van ziek zijn geeft vaak al een prettig gevoel houvast.

Nou! Dit waren de 6 belangrijkste gespreksonderwerpen bij een ziekmelding. Ik hoop dat je wijzer bent geworden over je rechten en plichten. Zodat je hierdoor meer regie weet te pakken en de samenwerking op kunt zoeken met je leidinggevende bij een ziekmelding. En houd dat gezamenlijke einddoel in gedachten: jij weer met plezier en gezond aan het werk!

Heb je na het lezen van deze blog nog vragen of wil je gewoon iets kwijt over ziekteverzuim? Neem dan vrijblijvend hieronder contact met me op.